Merel Boers beoordeelde namens JustForkoks de WDD9074MM van ATAG met 1 sterren.
The Good
- Geen afzuigkap aan het plafond
- Geen afzuigkap in het zicht als je niet aan het koken bent
- Geweldig makkelijk schoon te maken
- Doet ook dienst als spatscherm
The Bad
- Zuigt beduidend minder af dan een afzuigkap aan het plafond
- Zuigt nog minder af als je voor recirculatie kiest
- Maakt veel lawaai
- Niet te combineren met een gaskookplaat
- Erg duur
Hij komt uit het aanrecht schuiven als een ruimteschip en oogst oooohs en aaaahs van het bezoek: de downdraft afzuiger WDD9074MM van ATAG. Het gesprek stokt als hij zijn machtig gebrul laat horen. Daar houdt het dan zo’n beetje op. Want afzuigen, daar is ‘ie niet zo goed in…
Geen toeter aan het plafond
We houden van koken en van bezoek; de keuken is het hart van ons huis. Onze spiksplinternieuwe keuken is daarom een kookeiland met een bar, midden in de woonkamer. In dat kookeiland zit een gaskookplaat, want we zijn er nog niet klaar voor om onze koperen pannen aan de wilgen te hangen. (Er zitten ook wat andere haken en ogen aan de inductieplaten die je als particulier kunt kopen – maar daarover wellicht een andere keer). Maar dan: zo’n grote afzuigtoeter aan het plafond? Beetje zonde. De ontwerper van de keuken stelde het nieuwste van het nieuwste voor: ’werkbladafzuiging’ of ‘downdraft’. Jargon voor een afzuiger die zich niet boven, maar in of achter je kookplaat bevindt.
Afzuiging in de kookplaat kan natuurlijk niet met gaspitten, omdat je dan ook aan het vlammetje trekt. Maar er was een middenweg: een afzuiger achter de kookplaat, die de dampen wegzuigt voordat ze helemaal op kunnen stijgen. Die uit het werkblad omhoog komt als je hem sommeert, en er weer in terug verdwijnt als het koken klaar is. Dat leek ons wel wat. Er was bovendien een flinke afstand te overbruggen voor het afzuigkanaal. Waarom geen recirculatie, stelde men ons voor. Is iets minder efficiënt, werd erbij gezegd, maar dat is een lang afzuigkanaal ook. Aldus geschiedde.
Geen afzuiging
Downdraft afzuigers zien er vaak identiek uit; het lijkt erop alsof de bekende merken ze van dezelfde fabriek kopen. De motorblokken zijn wel verschillend, daar zal het prijsverschil in zitten. Het leek ons om allerlei redenen verstandig om voor kwaliteit te gaan. Uiteindelijk viel de keuze op een ATAG gaskookplaat (HG9571MBA, adviesprijs 1629,-) en een ATAG downdraft afzuiger (WDD9074MM adviesprijs 2699) met recirculatieset (RMS90WDD, adviesprijs 319,-) en koolstoffilter (ACC935, adviesprijs 95,-). Het kookeiland en het aanrechtblad werden speciaal gebouwd om deze afzuiger en zijn parafernalia heen. Over de gaskookplaat niets dan hulde. Met name de dubbele wokbrander die écht zacht kan branden (en dus ook dienst kan doen als écht stoofpitje, iets waar veel kookplaten struikelen) is geweldig. De afzuiger is een ander verhaal.
We hebben in totaal vijf pitten. De downdraft zuigt, schat ik, 20-30 procent van de damp af van de achterste twee pitten. Met andere woorden: zo’n 70-80 procent van de lucht gaat recht omhoog. ‘Ha,’ zegt de ATAG klantenservice dan, ‘dat is een bekend euvel. Wij geven altijd als tip om een deksel schuin op de pan te zetten, met een houten lepel ertussen.’ Maar ook met het deksel op de pan en een houten lepel ertussen om de damp te geleiden, wordt niet meer dan driekwart van de lucht afgezogen, schat ik. En zodra je het deksel eraf haalt om in het eten te roeren, gaat er een grote wolk recht omhoog. Pannekoeken of een biefstuk bakken gaat bovendien niet met een deksel op de pan. ‘Tja,’ zegt de klantenservice, ‘daar heeft u gelijk.’
Erger nog: de voorste twee pitten worden helemaal niet afgezogen. Die zijn te ver weg voor de beperkte zuigkracht. De wokpit wordt alleen met de dekseltruc een beetje afgezogen: zo’n 30 procent schat ik. Op de foto’s de damp van een pan met kokend water op verschillende pitten.
Lawaai
Het ding maakt forse herrie, ook omdat hij altijd op stand 4 moet draaien om überhaupt iets af te zuigen. Er is een turbostand, die nog meer herrie maakt, maar niet merkbaar meer afzuigt. De geluidsspecificatie van ATAG is ’49 dB(A) op stand 2’. (De (A) betekent dat de decibellen gecorrigeerd zijn voor de relatieve (on)gevoeligheid van het menselijk oor voor verschillende frequenties). Het maximale geluidniveau is 57 db(A), volgens het officiële productblad. Dat zal voor de turbostand zijn.
Ik mat het aantal decibellen aan de voorkant, op anderhalve meter afstand van het apparaat (dat
is ongeveer wat de Consumentenbond ook doet). Stand 2: 57 db(A). Stand 4: 65 db(A). Turbostand: 68 db(A). Dat is dus fors hoger dan de officiële cijfers. Decibellen werken logaritmisch: iedere decibel is een verdubbeling van het geluid. Tot zover de leuke gesprekjes met onze gasten aan de bar: als er gekookt wordt, moet je over de afzuiger heen blaten.
De herrie schijnt vooral een nadeel te zijn van recirculatie-afzuiging. De lucht moet door een dik filter naar buiten geblazen worden. Dat geeft flink meer weerstand en dus meer geluid. Er is nog een nadeel aan recirculatie, waar niemand ons voor waarschuwde: het filter neemt geen vocht op. Dat betekent dat er wel geur uit de kookdampen gefilterd wordt, maar dat het vocht wordt teruggeblazen.
Ik betrap mijzelf wel eens op de boze gedachte dat ik net zo goed de stofzuiger boven de pannen kan monteren; die zuigt harder en is veel stiller.
Recirculatie en gaskookplaat
De ATAG klantenservice was, in eerste instantie, pico bello. Er kwamen allervriendelijkste monteurs langs om te kijken of alles naar behoren werkte. De eerste monteur constateerde dat het apparaat correct was geïnstalleerd, en dat de motor het prima deed. Wel zou hij altijd recirculatie afraden; het werkte eigenlijk nooit goed. Tussen neus en lippen door meldde hij ook, dat de motor snel achteruit kan gaan. Aha.
De tweede monteur was een specialist. Die zag het al meteen: ‘ja mevrouw, meneer, deze opstelling raden we eigenlijk af.’ Het lag volgens hem niet alleen aan de recirculatie, maar ook aan het gasfornuis. Bij een gaspit, aldus deze oude rot, stijgt er warmte op langs de pan, waardoor de dampen harder opgestuwd worden.
Ik vond dat een interessant verhaal en nam de proef op de som. Ik zette dezelfde pan met kokend water op een losse inductieplaat, op de plek van de (verwijderde) wokpit. Dat gaf geen zichtbaar verschil. Omdat een en ander met de inductieplaat hoger kwam te staan, heb ik het ook nog met een steelpannetje geprobeerd, om op ongeveer dezelfde hoogte uit te komen. Daar zag ik wel af en toe een wolkje de afzuiger in gaan. Maar ook nu ging de meeste damp recht naar boven. Twee foto’s ter illustratie (NB het gaat om de damp tegen de zwarte achtergrond; ik heb onze boekenkast op de achtergrond weggeshopt.)
Opstelling of minderwaardig product?
Het is makkelijk om de abominabele afzuiging af te doen als een euvel van onze ‘opstelling’. Ik geloof inderdaad dat door de combinatie van gas, recirculatie en open keuken wij onszelf maximaal in de vingers hebben gesneden. Maar dat is niet het hele verhaal, getuige mijn experiment. En getuige ook de recensie van Arjan Olsder op deze website, over zijn downdraft-inductie-combinatie van Siemens.
Is het slechte functioneren dan op het conto van de recirculatie te schuiven? Ook dat lijkt me te makkelijk. Een veeg teken is het standaard advies bij downdraft, om met het deksel schuin op de pan te koken. Met die eerder genoemde houten lepel ertussen. Handige jongens springen er zelfs al op in, dat koken-met-deksel-schuin: met speciale pannen of accessoires. Op het ATAG reclameplaatje houdt iemand een wok (zonder deksel) dicht bij de afzuigmond. Dat plaatje had ons achterdochtig moeten maken.
Geen kritische informatie
Pas achteraf komt iedereen met zijn ‘tips’; vóór de aanschaf hoorden we alleen zonnige verhalen. We hebben destijds uitgebreid gezocht naar betrouwbare informatie. Helaas kwamen we het verhaal van Arjan Olsder niet tegen in de zoekresultaten, die gedomineerd worden door webshops en gesponsorde ‘reviews’. Recent zijn er wel wat forumdiscussies te vinden waar ook minder tevreden gebruikers op staan – tegenover mensen die er helemaal wild van zijn. Maar een overzichtelijke, kritische vergelijking van downdraft afzuigers en opstellingen is er nog steeds niet. De Nederlandse consumentenbond vindt het te duur om ze te testen; de Deense heeft het inmiddels wel gedaan (aldus de Duitse consumentenbond). Ik schreef deze recensie in de hoop dat ik andere mensen voor een miskoop kan behoeden.
Wij vinden koken inmiddels niet zo leuk meer. In de zomer valt het mee, omdat de ramen de hele dag open staan. Maar in de winter ruikt het hele huis hardnekkig naar gestoofd vlees of gewokte groenten. Inmiddels heb ik ook begrepen dat het niet gezond is om in die dampen te leven. We zijn als sinds vorige herfst bezig, om hier een oplossing voor te krijgen. ATAG is inmiddels ook niet zo aardig meer. Ze beweerden zelfs heel brutaal dat ze de combinatie van gas en downdraft niet verkopen, en dat het dus ons probleem was, of dat van de keukenboer. Wij konden ze terugverwijzen naar hun eigen website, waar nog steeds te lezen staat: ‘De downdraft is geschikt voor combinatie met inductiekooklaten (sic), inductie-gaskookplaten en gaskookplaten.’
Conclusie
De downdraft-techniek is nog niet de brave new world die de fabrikanten ons voorspiegelen, getuige de ervaringen van gadgetgear.nl met de degelijke merken Siemens en ATAG. Er zijn modellen waar mensen wél enthousiast over zijn, maar de geluiden zijn wisselend. Als ik het opnieuw kon doen, zou ik het op safe spelen: een degelijke afzuigkap aan het plafond, met een kanaal naar buiten.
Reageren